Karagöz

Karagöz

Türk seyirlik edebiyatının en önde gelen türüdür. Bir gölge ve hayal oyunu olan Karagöz’de esas kişiler Karagöz ve Hacıvat’tır.
Şive taklitlerine ve Arapça, Farsça kelimelerin telaffuzlarına yakın kelimeler söylenip güldürücü anlamlar meydana getirilmesine dayalı bir oyundur.
Cinas ve tevriye sanatlarına fazla yer verilen Karagöz oyunları Türk zekasının mizah ve hicivdeki gücünü de göstermektedir.
Konuşma şeklinde bir tiyatro eseri gibi tertip edilen Karagöz oyunları, belli konulara dayanmaktadır. Konulardan bir kısmı Divan edebiyatı hikâyelerinden alınmıştır.

Karagöz oyununun genel özellikleri:

• Metinleri halkın ortak malıdır.
• Önceden hazırlanmış bir metni yoktur.
• Doğaçlamaya dayalılıdır.
• Mizahi yönü aır basar.
• “Mukaddime (giriş), muhavere (söyleşme), fasıl (oyun), bitiş” adı verilen dört bölümden oluşur.
• “Karagöz” sözünü esirgemez, öğrenim görmemiş halk tipini, “Hacivat” aydın kişileri temsil eder.
• Oyunda her meslek ve sınıftan insana yer verilir.
• Güldürü, şive taklitleri ve yanlış anlamalarla sağlanır.
• Asıl kahramanları “Karagöz” ve “Hacivat”tır.

Örnek:

Aşağıdakilerin hangisi karagöz oyununun özelliklerinden
biri değildir?

A) Ciddi ve ağırbaşlı bir hava taşıma
B) Müzikten yararlanma
C) Usta-çırak geleneği içinde sürdürülme
D) Tiplerin aynı kişi tarafından seslendirilmesi
E) Değişik ağız ve ses taklitlerine dayanma
                                                     (2010 - LYS)

Çözüm: Karagöz oyunu mizaha dayalıdır. Dolayısıyla
bu oyun ciddi ve ağırbaşlı bir hava taşımaz.
                                                     Cevap A