Edebi Akımlar: EMPRESYONİZM (İZLENİMCİLİK)

EMPRESYONİZM (İZLENİMCİLİK)

19. yüzyılın sonlarında Fransa’da resim alanında görülmüş, daha sonra edebiyat ve müzikte de etkili olmuş bir akımdır. Sembolizmle birlikte gerçeküstücülüğü (sürrealizm) hazırlayan bir akım niteliğindedir. İzlenimcilik olarak da adlandırılan bu akımda sanatçılar, çevresindeki varlıkları değil, bunların kendilerinde bıraktığı izlenimleri aktarır.

Empresyonizmin İlkeleri

• Bu akımda dış dünya ile ilgili gözlemler, olduğu gibi tüm ayrıntılarıyla anlatılmaz ancak edinilen izlenimler ölçüsünde aktarılır.
• Empresyonist sanatçılar, dış dünyada gördüğü varlıkların; gerçek, realist yönünü değil kendinde uyandırdığı izlenimleri anlatır. Çünkü onların anlattıkları dış dünya değil, bu dünyanın hayalleriyle bezenmiş izlenimleridir.
• Empresyonizm, her şeyden önce özgürlüğün sembolüdür. Özellikle empresyonist ressamlar, alışılmış hiçbir kurala bağlı kalmamışlardır. Böylece empresyonist resimde renklerin özgürlüğü sağlandığından sistemsiz bir coşkunluk vardır.

Empresyonizmin Temsilcileri

•  Monet
•  Sisley
•  Cezanne

Türk edebiyatında empresyonizmin temsilcileri:

Türk edebiyatında Ahmet Haşim empresyonizmdenetkilenmiştir.

Örnek 1:

Duyularımız dış dünyayı olduğu gibi değil, onun gerçek
görünüşünü değiştirerek ulaştırır. Bunun için de
bizim anlattıklarımız, dış dünya değil, bu dünyanın hayalimizle
bezenmiş bizdeki izlenimleridir.
Bu görüş aşağıdaki edebiyat akımlarından hangisiyle en çok ilgilidir?

A) Romantizm
B) Klasisizm
C) Empresyonizm
D) Sürrealizm
E) Realizm

                                                                 (1986 - ÖYS)

Çözüm: Dış dünyayı olduğu gibi değil, yazarın kendisinde
bıraktığı izlenimlerle aktarma empresyonizmin
temel ilkesidir. Zaten bu akım, izlenimcilik olarak da anılır.

                                                                     Cevap C

Örnek 2:

Bazen düşünüyorum da eğer benim yazdıklarım hayatla
ilgili değilse insanların yaşadığı nasıl bir dünya?
Bana göre, tüm kitaplarım gerçeği yansıtıyor. Ama
hangi gerçeği? Benim gördüğüm gerçeği.
Bu parçada sanat anlayışını belirten yazarın aşağıdaki
akımlardan hangisine bağlı olduğu söylenebilir?

A) Natüralizm
B) İzlenimcilik
C) Klasisizm
D) Gerçeküstücülük
E) Sembolizm

                                                                   (2010 - LYS)

Çözüm: Bu metindeki ipucu “Ama hangi gerçeği? Benim
gördüğüm gerçeği.” sözleridir. Bu ipuçları da bizi
“izlenimcilik” akımına götürür. Çünkü izlenimcilikte sanatçı,
doğrudan gerçekleri değil, gördüklerinin kendinde
uyandırdığı izlenimleri yani kendi gördüğü gerçekleri anlatır.

                                                                          Cevap B