Türkiye Dışındaki Türk Edebiyatı:CENGİZ AYTMATOV (1928 - 2008)

CENGİZ AYTMATOV (1928 - 2008)
Eserlerini, Kırgızca ve Rusça olarak kaleme alan sanatçı, eserlerinin çoğunda aşk, dostluk, savaş döneminin acıları ve kahramanlıklarını tema olarak kullanmıştır. Kırgız gençliğinin gelenek ve göreneklerine bağlılığını anlatmıştır.
Yaşadığı coğrafyanın insanının tarih içinde kazandığı değerleri, acılarını, kahramanlıklarını, tecrübelerini destanlaştırmıştır. İçinde yaşadığı toplumun sıkıntılarını ele almıştır. Bu sorunlarla ilgili çözüm önerilerini dile getirmiştir.
Eserlerinde kendi ifadesi ile ‘tipik insan’ı ortaya koymaya çalışmıştır. Hikâyelerinde milletinin temel varlığı olan millî hafızaya ait efsane, destan, masal, hikâye ve türküleri kullanmıştır. Bunların meydana geldiği şartları, ardındaki hikâyeleri, insanları ele almıştır. Halkının değerlerini, dertlerini, varsa onun içindeki çürümeyi anlatmıştır.
Yazarın en önemli özelliği, özüne bağlılık, kendinden, halkından, coğrafyasından haberdar olmaktır.

Eserleri: 
Zorlu Geçit, Yüz Yüze, Cemile, İlk Öğretmenim, Dağlar ve Steplerden Masallar, Elveda Gülsarı, Beyaz Gemi, Selvi Boylum Al Yazmalım, Fuji-Yama, Gün Olur Asra Bedel, Dişi Kurdun Rüyaları, Toprak Ana, Cengiz Han’a Küsen Bulut, Çocukluğum, Kırmızı Elma, Dağlar Devrildiğinde-Ebedi Nişanlı

Beyaz Gemi
Anne ve babası tarafından terk edilen ve dedesiyle San-Taş Vadisi’nde yaşayan bir çocuğun psikolojisini konu alana bir romandır. Romanda çocuğun adı geçmez. Güçlü bir hayal dünyası olan çocuk, dürbünüyle her gün gölde yük ve yolcu taşıyan bir gemiyi izler. Gemilerde tayfalık yapan babasının da bu gemide çalıştığını düşünerek, balık olup bu gemiye ulaşmayı, babasına zavallı dedesini, zalim Orozkul’u, yaşadıklarını ve hayallerini anlatmayı düşler.

Gün Olur Asra Bedel
II. Dünya Savaşı’ından sonra Kazak bozkırlarında bir tren istasyonunda yaşamaya başlayan Yedigey’in tanık olduğu olayları anlatan bir romandır. Bu roman, geleneklerini korumaya çalışan insanları yansıtır. Komünizm sırasında yaşanan olaylara, insanların kutsal saydığı şeylerin yok sayılmasına, aşkın sorgulanmasına değinir. Yazar, eserde “İnsanları mankurt (millî bilinçten uzak) olmaktan kurtaralım.” mesajını verir.