Divan Edebiyatında Akımlar: Türki-i Basit

Türki-i Basit
15. ve 16. yüzyıllarda, divan şiiri içinde dilde Türkçecilik, biçim ve özde yenilik yapmak isteyen bir akımdır. Divan şairleri, zaman geçtikçe, kaba ve zevksiz buldukları Türkçe kelimeleri daha az kullanır oldular; şiirimizi yabancı kelimelerle doldurmaya başladılar. Böylece Klasik İran edebiyatı uygulanmak istenen Türk şiir dili kendi kişilik ve zenginliğini kaybediyordu. İşte bu durum tepki ile karşılandı. Bu tepkiden “Türki-i Basit” akımı doğdu. Bu akıma bağlı sanatçılar, aruz veznini ve divan edebiyatını nazım şekillerini kullanmakla birlikte hemen hemen öz Türkçe şiirler yazdılar. Yabancı söz ve tamlamaları şiire sokmadılar. Öz bakımından mazmunlar yerine halk dilindeki mecazları, deyimleri, atasözlerini kullanmaya çalıştılar. Bu akım kısa ömürlü olmuştur. Türki-i Basit akımının öncüsü 15. yüzyıl sonlarında yaşamış bulunan Aydın’lı Visali’dir. Daha kuvvetli temsilcileri ise 16. yüzyılda yetişen Edirneli Nazmi ile Tatavlalı Mahremi’dir.