Tanzimat Sanatçıları : AHMET VEFİK PAŞA (1823 - 1891)

AHMET VEFİK PAŞA (1823 - 1891)

Aydın bir devlet adamı olmakla birlikte, asıl ününü edebiyat alanında ortaya koyduğu eserlere borçludur. Ahmet Vefik Paşa, Batılılaşma sürecinde millî değerlere bağlı kalarak Türkçülük hareketini gündeme taşımıştır. Giyinişinden, evinde kullandığı eşyalara kadar geleneklere bağlıdır. Her alanda kendi öz benliğimize dönmemizi ister. Arapça, Farsça, Fransızca, İtalyanca bilir; ayrıca İngilizce, Almanca, Latince, Rusça okuyup yazmaktadır. Edebiyatımızda ilk adapte tiyatro oyununu yazan, Moliére’in hemen bütün komedilerini Türkçeye çeviren odur.

Anadolu Türkçesindeki sözcükleri ilk defa Ahmet Vefik Paşa toplamış, Orta Asya Türkçesinden, milliyetimizi ve tarihimizi aydınlatıcı eserleri dilimize kazandırmıştır. Türk dili, Türk tarihi ve folklor alanındaki çalışmalarıyla edebiyatımızda önemli bir yere sahiptir. Eserlerinde halkın anlayabileceği bir dil kullanır. Halka tiyatroyu sevdirmeye çalışır.

Ahmet Vefik Paşa’nın en verimli dönemi Bursa’da vali olduğu yıllardır. Valiliği sırasında Bursa’da bir tiyatro kurar. Moliére’den oyun çevirileri yapar ve bu oyunları sahneye koyar. Ermeni oyunculardan bir tiyatro grubu oluşturur. Böylece Türk tiyatrosuna önemli katkılarda bulunur.

Ahmet Vefik Paşa’nın en önemli yanı, Batılılaşma sürecinde Batı’ya öykünmeden millî değerlere bağlı kalması, milliyetçilik düşüncesiyle Türkçülük hareketini gündeme getirmiş olmasıdır. Çalışmalarını dil ve tarih alanında yoğunlaştırır. Eserleri Türk gelenek ve göreneklerine uygun özellikler taşır. Kullandığı dil ve yerel söyleyişler, üslubuna daha bir canlılık kazandırır. Çevirilerinde halkın diline yer verir.

Eserleri:
Hikmet-i Tarih, Şecere-i Türk, Fezleke-i Tarih-i Osmanî, Lehçe-i Osmanî