Rus Edebiyatı: DOSTOYEVSKİ (1821 - 1881)

DOSTOYEVSKİ (1821 - 1881)
Rus edebiyatının dünyaca ünlü romancılarındandır. Moskova’da dünyaya gelen sanatçı, annesinin ölümünden sonra Askeri Mühendislik Okulu’na girer. Bir sınıf arkadaşı onun için şu ifadeleri kullanır: “Sürekli kendisini ayrı tutardı, hiçbir zaman arkadaşlarının eğlencelerine katılmazdı ve genellikle bir köşede elinde bir kitapla otururdu.” Oğlunun eğitim masraflarını karşılamayı reddeden babasının tutumu, Dostoyevski’nin bu hastalıklı içe kapanıklığını daha da ağırlaştırmıştır.
Mühendislik Okulu’ndaki sınavlarının ardından, Dostoyevski üsteğmenliğe getirilir. Ama cebinde üzerine sivil giysi alacak parası bile olmayan Dostoyevski, kendini edebiyata adamak için 1844’te görevinden ayrılır.
1849’da devlet aleyhindeki komploya katılmak iddiasıyla tutuklanır. Sekiz ay hapiste kaldıktan sonra idama mahkum edilir. Kurşuna dizilmek üzereyken af kararı ile cezası dört yıl kürek, altı yıl hapis cezasına çevrilir. Cezasını tamamladıktan sonra Petersburg’a döner. Kendini tamamen yazmaya verir. Çeşitli Avrupa ülkelerini gezer. 1871’de Rusya’ya dönünce siyaset ve toplum üstüne düşüncelerini bir kitapta toplar.
Dine ve geleneklere bağlı olan Dostoyevski’nin eserlerinde ruh tahlilleri geniş bir yer tutar. Realizmin etkisiyle kalema aldığı eserleri tüm dünyada hâlâ ilgiyle okunmaktadır.

Eserleri:

Roman:
Yeraltından Notlar, Suç ve Ceza, Ölüler Evinden Anılar, İnsancıklar, Kumarbaz, Budala, Cinler, Delikanlı, Karamazov Kardeşler

Suç ve Ceza
Dosteyevski’nin en önemli romanlarından olan bu yapıt, Karmazov Kardeşler romanı gibi bir cinayet üzerine kuruludur. Fakir bir genç olan Raskolnikov, hukuk eğitimini yarıda bırakır. Borçlu olduğu tefeci bir kadını öldürmeyi düşünür. Bu düşüncesini gerçekleştirmekte zorlansa da sonunda kadını öldürür. Raskolnikov, rahatlayacağı yerde vicdan azabı duymaya başlar. Bu azaptan kurtulmak için cinayet mahalline döner. Cinayeti soruşturan komiser, Raskolnikov’un katil olduğunu anlamıştır, ancak onun suçunu itiraf etmesini bekler. Raskolnikov da sonunda suçunu ve sevgisini kız arkadaşı Sonia’ya itiraf eder, sonra da gidip teslim olur.