.png)
TANZİMAT SANATÇILARI
I. DÖNEM SANATÇILARI (1860 - 1878)
Tanzimat Edebiyatı’nın temel nitelikleri bu dönemde ortaya çıkar. Şinasi, Ziya Paşa, Namık Kemal, Ahmet Mithat Efendi, Ahmet Vefik Paşa, Şemseddin Sami, Ali Suavi’nin oluşturduğu I. Dönem Tanzimat sanatçılarının hemen hepsi devlet kademesinde görev almış ve siyasi mücadelenin içinde yer almıştır.
I. Dönem Tanzimat sanatçılarının sanat anlayışları şöyle özetlenebilir:
- “Sanat, toplum içindir” görüşünü savunmuşlar ve eserlerini bu amaçla yazmaya çalışmışlardır.
- Eserlerini halkı eğitmek düşüncesiyle yazdıkları için dilde sadeleşmeyi amaçlamışlar, ancak bunda başarılı olamamışlardır.
- Fransız edebiyatını örnek almışlar, Fransa’da ortaya çıkan romantizm akımının etkisinde kalmışlardır.
- Batı edebiyatındaki roman, makale, deneme, eleştiri gibi yazın türleri edebiyamızda ilk defa bu dönemde görülmüştür.
- Ortaya koydukları romanlar, teknik bakımdan kusurludur. Uzun betimlemelere, beklenmedik tesadüflere yer verilen romanlarda olayların akışına müdahale edilir ve okura uzun uzadıya bilgiler verilir.
- Şiirde divan edebiyatı nazım biçimlerini kullansalar da, içerik olarak adalet, hürriyet, zulüm gibi yeni konuları ele almışlardır. Şiirin konusunu olabildiğince genişletmeye çalışmışlardır.
- Şiirde biçim güzelliğini değil, içeriği ön plana çıkarmışlardır. Çünkü şiiri, düşüncelerini aktarmada bir araç olarak kullanmışlardır.
- Türk edebiyatında noktalama işaretleri ilk defa bu dönemde kullanılmaya başlanmıştır.
- Çeviri edebiyatı, gazetecilik bu dönemde görülür.
II. DÖNEM SANATÇILARI (1878 - 1895)
Batı uygarlığıyla yetişen Tanzimatçıların ikinci kuşak sanatçıları, Modern Türk Edebiyatının yolunu açarlar. Birinci dönemin “toplumcu sanat anlayışı”nı bırakıp “sanat için sanat” anlayışıyla mutlu bir azınlığın edebiyatını oluştururlar. II. Dönem Tanzimat sanatçıları, Recaizade Mahmut Ekrem, Abdulhak Hamit Tarhan, Sami Paşazade Sezai’dir. Bu sanatçılar, eserlerini II. Abdülhamit’in baskıcı yönetimi altında vermeye çalışmışlardır. Bu dönemde Batı edebiyatı örnekleri daha başarılı bir şekilde ortaya konmuştur.
Batı uygarlığıyla yetişen Tanzimatçıların ikinci kuşak sanatçıları, Modern Türk Edebiyatının yolunu açarlar. Birinci dönemin “toplumcu sanat anlayışı”nı bırakıp “sanat için sanat” anlayışıyla mutlu bir azınlığın edebiyatını oluştururlar. II. Dönem Tanzimat sanatçıları, Recaizade Mahmut Ekrem, Abdulhak Hamit Tarhan, Sami Paşazade Sezai’dir. Bu sanatçılar, eserlerini II. Abdülhamit’in baskıcı yönetimi altında vermeye çalışmışlardır. Bu dönemde Batı edebiyatı örnekleri daha başarılı bir şekilde ortaya konmuştur.
II. Dönem Tanzimat sanatçılarının sanat anlayışları şöyle özetlenebilir:
- Ağırlaşan siyasi şartlar yüzünden “Sanat için sanat” anlayışını benimsemişlerdir.
- Toplumsal konuları değil aşk, sevgi, ayrılık, düş kırıklığı gibi bireysel konuları ele almışlardır.
- Divan edebiyatının etkisi azaldığından edebiyatta yenilik hareketleri belli bir düzeye ulaşmıştır. Özellikle Abdülhak Hamit Tarhan şiirde yeniliğin öncüsü olmuştur.
- Şiirde biçim yönünden divan edebiyatının etkisi kırılmıştır. Ne var ki yine de ağır bir dil kullanılmıştır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder