Şu Destanı

Şu Destanı

Şu destanı MÖ 330 - 327 yıllarındaki olaylarla bağlantılıdır. Bu tarihlerde Makedonyalı İskender, İran’ı ve Türkistan’ı istila etmişti. Bu dönemde Saka hükümdarının adı “Şu” idi. Bu destanda Türklerin İskender’le mücadeleleri ve geriye çekilmeleri anlatılmaktadır.

Destanın özeti

İskender, Türk memleketlerini almak üzere harekete geçtiğinde Türkistan’da hükümdar, Şu isminde bir gençti. İskender’in gelip geçici bir akın düzenlediğine inanıyordu. Bu sebeple de İskender’le savaşmak yerine doğuya çekilmeyi uygun bulmuştu. İskender’in yaklaştığı haberi gelince kendisi önde halkı da onu izleyerek doğuya doğru yol aldılar. Yirmi iki aile yurtlarını bırakmak istemedikleri için doğuya gidenlere katılmadı. Giden gurubun izlerini takip ederek onlara katılmaya çalışan iki kişi, bu 22 kişiye rastladı. Bunlar birbirleriyle görüşüp tartıştılar. 22 kişi, bu iki kişiye: “Erler, İskender gelip geçici bir kişidir. Nasıl olsa gelip geçer, o sürekli bir yerde kalamaz. Kalaç” dediler. Bekle, eğlen, dur anlamına gelen “Kalaç” bu iki kişinin soyundan gelen Türk boyunun adı oldu. İskender Türk yurtlarına geldiğinde bu 22 kişiyi gördü ve Türk’e benziyor anlamında “Türk maned” dedi. Türkmenlerin ataları bu 22 kişidir ve isimleri de İskender’in yukarıdaki sözünden kaynaklanmıştır. Aslında Türkmenler, Kalaçlarla birlikte 24 boydur ama Kalaçlar kendilerini ayrı kabul ederler. Hükümdar Şu, Uygurların yanına gitti. Uygurlar gece baskını yaparak İskender’in öncülerini bozguna uğrattılar. Sonra İskender ile barıştılar. İskender Uygur şehirlerini yaptırdı ve geri döndü. Hükümdar Şu da Balasagun’a dönerek bugün Şu adıyla anılan şehri yaptırdı ve buraya bir tılsım koydurttu.

Bu destana göre İskender Türkistan’a geldiğinde Türkmenlerin dışındaki Türkler doğuya çekilmişlerdi. İskender Türkistan’da direnişle karşılaşmamış bu sebeple de ilerlememiştir. Büyük ölçüde çadırlarda yaşayan Türkler, İskender’in seferinden sonra şehirler kurmuş ve yerleşik hayatı geliştirmişlerdir.